کاسه نمد خودرو چیست؟

در واقع کار کاسه نمد درزگیری و ممانعت از نشت ماده سیال مانند روغن به بیرون است.کاسه نمد یا (radial shaft seal) جزو آن قطعاتی هست که حتی اگر با مسائل فنی خودرو هم آشنا نباشید حداقل یک بار اسم آن را شنیده اید. اما
کار کاسه نمد چیست؟
دلایل و علائم خرابی کاسه نمد چه هستند؟

کاسه نمد چیست؟

در واقع کار کاسه نمد درزگیری و ممانعت از نشت ماده سیال مانند روغن به بیرون است. هر موتور و یا وسیله‌ای مکانیکی برای انتقال نیروی چرخشی خود نیازمند قطعه‌ای به نام شفت می‌باشد.
شفت همواره در حال حرکت دورانی است و برای راحتی این دوران و جلوگیری از خشکی حرکت به روغن کاری آن نیاز هست؛ که این روغن به دلیل سیال بودن تمایل به فرار و ریخته شدن دارد که برای جلوگیری از این نشت از کاسه نمد استفاده می‌شود.

        

اما چرا اسم این قطعه کاسه‌ای شکل را کاسه نمد نامیده اند؟

در گذشته برای خشک کردن روغن از پارچه و یا نمد برای خشک کردن روغن استفاده می‌شده که همین نام نمد به صورت پسوند بعد از کاسه قرار گرفته و ما این قطعه درزگیری روغن را کاسه نمد می‌نامیم.
کاسه نمد با ابعاد و کیفیت‌های متنوعی بسته به محل قرار گیری و استفاده طراحی و تولید می‌شوند. بسته به جنس و نوع آن می‌تواند قیمت کاسه نمد بسیار متغیر باشد.
بخش‌های زیادی از قطعات موتور درگیر نیروی چرخشی هستند و در واقع هر جا این نیروی چرخشی موتور دخیل باشد قطعا کاسه نمد هم آنجا پیدا می‌شود.
کاسه نمد معمولا در جوار و نزدیکی قطعاتی همچون بلبرینگ ها، پلوس، پیستون، کمک فنر، شیر فرمان و سوپاپ‌ها به راحتی پیدا می‌شوند و با توجه به نوع کارکرد این قطعات، و توضیحاتی که در بالا آمد، کارکرد این قطعه را نیز بهتر درک می‌کنیم.
شاید همه ما با محفظه تیوبی کمک فنر آشنا باشیم که روغن در داخل آن تحت فشار و با کاسه نمد مخصوصی نیز درزگیری شده است. معمولا همیشه برای مطمئن شدن از خرابی کمک فنر از زیر به آن نگاه می‌کنند و در صورت مشاهده روغن متوجه می‌شوند که به دلیل خرابی کاسه نمد و نشت روغن به بیرون، کمک فنر دیگر کارایی خود را از دست داده است و مثل قبل خودرو نرم نیست و کمک فنر بازی نمی‌کند.

اجزا، جنس و عملکرد کاسه نمد

کاسه نمد از فنر، نمد و واشر کاسه ای  تشکیل شده است. در کنار هم کار کردن این عناصر موجب می‌شود که کاسه نمد وظیفه خود را به عنوان درزگیری و آب بندی قطعات دارای سیال به کار می‌رود.
وجود فنر در این قطعه موجب جالت کشسانی و ارتجاعی کاسه نمد برای قرارگیری صحیح و محکم در جای خود تعبیه شده است. جنس فنر استفاده شده در کاسه نمد نیز بسته به مکانی که در آن استفاده می‌شود نیز می‌تواند متفاوت باشد.
برای مثال از فنر با جنس استیل در مواردی که برای درزگیری آب بکار می‌برند چرا که استیل فلز مقاومی در برابر زنگ زدگی می‌باشد. واشر به دلیل آب بندی مهم تر و خود نمد نیز برای مقاومت در برابر گرما در این سیستم واحد تعبیه شده اند.

اجزای کاسه نمد

کاسه نمد در هر مکانی که قرار گیرد وظیفه ممانعت از ورود و خروج گرد و غبار و سیالات داخلی می‌باشد و به صورت کلی‌تر می‌توان به تمامی واشر‌هایی که در مسیر آب بندی کردن یک قطعه به کار می‌رود را کاسه نمد می‌گویند.
جنس خود کاسه نمد نیز بسته به جایی که در آن نصب می‌شود و حرارت تولید شده و سیال داخلی که قرار است مانع از نشت آن شود متفاوت می‌باشد.
معمولا کاسه نمد‌ها بسته به شرایط یاد شده می‌توانند از جنس چرم، پلاستیک، سیلیکون و … ساخته شده باشند. قطعا تحمل گرما برای هر یک از این متریال‌ها می‌تواند متفاوت باشد.کاسه نمد‌هایی که در معرض ضربه و تحرک بالایی هستند از جنس تفلون ساخته می‌شوند و دلیل آن نیز به خاطر مقاوت در برابر استهلاک، پوسیدگی و فرسودگی می‌باشد.

عوامل و علائم خرابی کاسه نمد

ممکن است شما که در حال خواندن این متنها هستید، با وجود اینکه همیشه از بهترین کیفیت و جنس در انتخاب کاسه نمد استفاده می‌کنید، اما باز از خرابی زود هنگام کاسه نمد خود شاکی باشید.
باید توجه داشته باشید که کاسه نمد و عمر مفید آن‌ها علاوه بر کیفیت و جنسی که انتخاب می‌کنید به مواردی هچون نحوه قرارگیری و نصب آن و انتخاب صحیح کاسه نمد برای محلی که در آن قرار می‌گیرد دارد.
باتوجه به نوع و محل قرارگیری قطعات در ارتباط با کاسه نمد و گرمای تولید شده، قطعا کاسه نمد انتخابی نیز می‌بایست متفاوت باشد.
دمایی که تولید می‌شود و نوع روغنی که در این قطعات به کار می‌رود بسته به نوع خودرو نیز می‌تواند بسیار متفاوت باشد که همین امر موجب شده است انواع کاسه نمد با مقاومت‌ها و تحمل حرارت‌های متفاوتی از هم طراحی و تولید شوند.
یکی از دلایل خرابی کاسه نمد که در بالا به آن اشاره شد، نحوه قرارگیری صحیح کاسه نمد‌ها در جای خود می‌باشد. کاسه نمد‌ها در طرف داخلی خود یک لبه دارند که این لبه‌ها به این منظور طراحی و ساخته شده اند که دائما روغن داخل شفت را بازگرداند و روی آن بریزد و این عمل موجب می‌شود که شفت نیز دائما چرب و روان باشد.
شیار‌های داخلی کاسه نمد ممکن است به صورت چپ گرد و یا راست گرد طراحی کرده باشند و کاسه نمد در هر دو نوع ذکر شده موجود می‌باشد؛ و عدم دقت به این جهت شیار می‌تواند موجب عبور راحت روغن از روی شفت باشد که با باز کردن قطعه شاهد ریختن روغن خواهید بود.
کاسه نمد نیز جزو قطعاتی می‌باشد که برای جلوگیری از خرابی و نشتی روغن نیاز به سرویس‌های دوره‌ای و بازدید دارد. این قطعه با نشتی روغن در اطراف کمک فنر خرابی خود را اعلام می‌کند.

پس بررسی زود هنگام و تعمیر آن هزینه‌های بسیار کمتری نسبت به مواقعی که کاسه نمد خراب شده باشد در پی دارد.

از عواملی که در خرابی کاسه نمد دخیل هستند می‌توان به نبود روغن کافی در داخل کاسه نمد اشاره کرد. ساییدگی و پوسیدگی قطعاتی که کاسه نمد در آن به کار برده می‌شود نیز یکی از دلائل نشت و خرابی کاسه نمد می‌باشد. همچنین می‌توان به خراب شدن چرخ دنده‌ها و واشر‌های لاستیکی نیز اشاره کرد.

عوارض خرابی کاسه نمد

در صورت خراب شدن کاسه نمد ممکن است عوارض زیادی برای قطعات همجوار به وجود بیاید که در ادامه به چند مورد از عوارض جانبی خرابی کاسه نمد می‌پردازیم.
در صورت خرابی کاسه نمد و نشت روغن داخل آن در موتور خودرو ممکن است که سوپاپ‌های هوا گیر کنند و این گیر کردن سوپاپ هوا منجر به گرم شدن داخل محفظه می‌گردد و همین گرم شدن روغن ممکن است فشار بالایی به داخل جداره‌های اطراف وارد کند که این فشار روغن می‌تواند به راحتی کارایی کاسه نمد را مختل و از کاسه نمد به بیرون نشت پیدا کند و کمبود روغن می‌تواند خسارت‌های دیگری را نیز به بار می‌آورد.
از عوارض دیگر خرابی کاسه نمد‌ها می‌توان به پر سر و صدا کار کردن دیفرانسیل اشاره کرد. چرا که کاسه نمد خراب  باعث نشت روغن و کم بودن روغن بر روی دیفرانسیل و یا قطعات مربوطه می‌شود و کم بود روغن در دیفرانسیل نیز با سر و صدا کار کردن خود را بروز می‌دهد و دلیل آن خشک بودن دیفرانسیل و چرخ دنده‌ها می‌باشد که همین سر و صدا در صورت تعمیر نشدن و درست نکردن کاسه نمد می‌تواند به مرور زمان به خود دیفرانسیل نیز آسیب وارد کند.
توصیه می‌شود که به محض مشاهده روغن ریزی و زودتر از زمانی که گرد و خاک روی روغن جمع شده باشد، نسبت به تعمیر و یا تعویض کاسه نمد معیوب اقدام شود.

توجه

همیشه تاکید بر این بوده و هست که در صورت مشاهده قطعه معیوب و از کار افتاده بلافاصله قطعه خراب شده را تعویض و یا تعمیر کنند چرا که یک قطعه معیوب خصوصا در قسمت‌های مکانیکی و چرخشی خودرو می‌تواند به سرعت به سایر قطعات دیگر نیز آسیب وارد کند.

و این مجموعه با هدف تهیه وتولید این قطعات سعی براین داشته تا محصولاتی مرغوب و با کیفیت تولید نماید و با حذف واسطه ها محصولات خود را با قیمتی مناسب در اختیار بازار و تمامی مصرف کنندگان این مرزو بوم قرار دهد.